Dlaczego WIBOR jest ważny dla kredytobiorców?

WIBOR to w dalszym ciągu główny wskaźnik używany w umowach kredytowych o zmiennym oprocentowaniu. Jest on niezwykle istotny dla kredytobiorców, gdyż w praktyce to od niego w przeważającym zakresie zależy wysokość miesięcznej raty. W związku z powyższym warto zapoznać się nieco z pojęciem WIBOR i z jego wpływem na wysokość miesięcznej raty.

W dzisiejszym wpisie omówimy takie kwestie jak dlaczego stawka WIBOR jest istotna dla posiadaczy kredytów?, jak WIBOR wpływa na oprocentowanie kredytu?, czy jaka jest korelacja między pojęciami zmiany WIBOR a koszty kredytu?

Co to jest WIBOR i jak wpływa na mój kredyt?

WIBOR to pojęcie coraz bardziej rozpoznawalne w zbiorowej świadomości. Czym jednak dokładnie jest WIBOR? Wskaźnik WIBOR (Warsaw Interbank Offer Rate) jest to stopa procentowa, po jakiej banki udzielają pożyczek innym bankom, ustalana w każdy dzień roboczy, o godz. 11:00. Wyróżniamy różne rodzaje tego wskaźnika, przy umowach kredytowych najczęściej pojawia się WIBOR 3M (wartość raty kredytu aktualizowana jest tu co trzy miesiące) albo WIBOR 6M (aktualizacja raz na pół roku). 

WIBOR a wysokość rat kredytu - wskaźnik WIBOR w istotny sposób wpływa na wysokość kredytu. Rata kredytu hipotecznego, przy założeniu, że ma on oprocentowanie zmienne, zależy od dwóch elementów. Pierwszym z nich jest marża banku, której wysokość musi być wprost wskazana w umowie i ma ona charakter stały.. 

Drugim elementem wpływającym na wysokość raty kredytu jest wartość wskaźnika WIBOR. Jak zostało już wskazane wartość ta ma charakter zmienny i niestety, o czym niżej, jest dość trudna do przewidzenia.

Dlaczego WIBOR jest kluczowy dla kredytobiorców?

W dalszym ciągu większość umów kredytowych opiera się o wskaźnik WIBOR. Dotyczy to oczywiście tych umów, które oparte są o oprocentowanie zmienne. W kredytach takich stopa procentowa zmienia się wraz ze zmianą wartości WIBOR.  Warto przy tym zauważyć, że nie w każdym wypadku zmiany WIBOR muszą pociągać za sobą negatywne konsekwencje dla kredytobiorców. Jeżeli bowiem wskaźnik WIBOR ma wartość niższą niż ta z daty zawarcia umowy, to sytuacja taka prowadzi do obniżenia raty kredytu. Z drugiej strony nie wolno zapominać, że wyższy odczyt WIBOR oznacza również zwiększone obciążenie z tytułu raty kredytu.

Jakie czynniki wpływają na wysokość WIBOR?

Skoro wiemy już, że wpływ WIBOR na kredyty hipoteczne jest bardzo znaczący, warto zastanowić się na ile stabilnym wskaźnikiem jest sam WIBOR. Niestety w tym zakresie wiadomości nie są przesadnie optymistyczne. WIBOR już od dłuższego czasu jest powszechnie krytykowany jako wskaźnik mało odporny na zawirowania w polityce wewnętrznej, jak i zewnętrznej. W ostatnich latach mieliśmy przykłady zdarzeń, które nie były możliwe do przewidzenia, a w istotny sposób wpłynęły na wartość WIBOR. Mowa tu o pandemii COVD-19, wojnie Rosji z Ukrainą i powiązanej z tymi zdarzeniami szalejącej inflacji.

Wskazane wyżej wydarzenia doprowadziły do istotnych decyzji NBP oraz RPP w zakresie stóp procentowych. Na skutek pandemii stopy były znacząco obniżane, następnie z uwagi na wojnę i wysoką inflację dochodziło do cyklicznych podwyżek stóp procentowych. Czynniki te wpływały bezpośrednio na wartość wskaźnika WIBOR. Doszło wręcz do bardzo nietypowej i niekorzystnej sytuacji, w której WIBOR osiągnął rekordowo niską wartość w pierwszej połowie 2022 r., by niespełna 2 lata później urosnąć do wartości nieoczekiwanych przez nikogo. To doprowadziło natomiast do bardzo dużych problemów kredytobiorców, zwłaszcza tych, którzy kredyty zaciągnęli przy niskim WIBOR, a na skutek opisanych zawirowań ich rata wzrosła często nawet kilkukrotnie.

Opisana chwiejność WIBOR i brak odporności na czynniki niezależne, jak również wątpliwa transparentność procedury jego ustalania powodują, że coraz więcej osób podważa zgodność z prawem tego wskaźnika. Do sądów wpływają kolejne pozwy o unieważnienie umów WIBOR albo wyeliminowanie tego wskaźnika z umowy. Nie ulega wątpliwości, że usunięcie klauzuli WIBOR Lublin to szansa na dużą korzyść ekonomiczną i pozbycie się tego problematycznego wskaźnika z umowy kredytowej.